Χρηματοδότηση των Ελληνικών επιχειρήσεων μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης
Του Kωνσταντίνου Πλατίτσα*
Ι. Εισαγωγικά
Η ευρωπαϊκή οικονομία δοκιμάζεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια από πρωτόγνωρες οικονομικές κρίσεις σε βάθος και σε έκταση ενώ ταυτόχρονα καλείται να προετοιμαστεί για τις μεγάλες αλλαγές και προκλήσεις που πρόκειται να φέρει η 4η βιομηχανική επανάσταση. Η πρωτόγνωρη οικονομική κρίση που έπληξε τις οικονομίες των κρατών μελών της Ε.Ε. συνεπεία της κρίσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος του 2008 και ακολούθως η άνευ προηγουμένου οικονομικοκοινωνική κρίση της πανδημίας του COVID-19 οδήγησαν σε απομεγέθυνση, αποανάπτυξη, μείωση της ανταγωνιστικότητας και τελικά σε μείωση της πραγματικής ευημερίας των κοινωνιών των κρατών μελών της Ε.Ε.
ΙΙ. Αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης
Με δεδομένη τη σοβαρή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ε.Ε. που προκλήθηκε από την κρίση της πανδημίας του COVID-19, το Συμβούλιο (βάσει πρότασης της Επιτροπής) ενεργοποίησε για πρώτη φορά τη γενική ρήτρα διαφυγής στο πλαίσιο του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης τον Μάρτιο του 2020, προκειμένου να αφήσει στα κράτη μέλη το περιθώριο να εγκρίνουν μέτρα έκτακτης ανάγκης με μείζονες δημοσιονομικές επιπτώσεις. Όταν ενεργοποιηθεί η ρήτρα, επιτρέπει σε κράτος μέλος που υπάγεται στο προληπτικό σκέλος να αποκλίνει προσωρινά από την πορεία προσαρμογής για την επίτευξη του Μεσοπρόθεσμου Δημοσιονομικού Στόχου (ΜΔΣ), εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών μεσοπρόθεσμα. Εν ολίγοις, η γενική ρήτρα διαφυγής δεν αναστέλλει τις διαδικασίες του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΣΣΑ), αλλά επιτρέπει στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο να αποκλίνουν από τις δημοσιονομικές απαιτήσεις που ισχύουν κανονικά.
Ωστόσο η ρήτρα γενικής διαφυγής- εξαίρεσης, στην πράξη ισοδυναμεί με αναστολή των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, και θα παραμείνει σε αναστολή και το 2021, λόγω της ανάγκης αύξησης των δημόσιων δαπανών, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι επιπτώσεις της πανδημίας COVID-19 στην οικονομία.
Σημειώνεται ότι, για πρώτη φορά, μετά την ενεργοποίηση των δύο Συνθηκών, ήτοι της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΕΕ) και της Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), η ανάληψη της ανωτέρω πρωτοβουλίας από την Επιτροπή και το Συμβούλιο “καταστρατηγεί” λόγω της ιδιαιτερότητας της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί μία βασική απαγόρευση που εμπεριέχεται στις Συνθήκες και αφορά στην απαγόρευση καθ’ οιονδήποτε τρόπο δανεισμού των κρατών μελών της Ε.Ε. από την Επιτροπή. Τα ανωτέρω κρίθηκαν επιβεβλημένα προκειμένου να αντιμετωπιστούν επιθετικά, ήτοι με αύξηση των δημόσιων δαπανών, οι δυσμενέστατες επιπτώσεις του κορωνοϊού στην οικονομία και ειδικότερα η συγκράτηση της απασχόλησης.
ΙΙΙ. Θέσπιση Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Η Επιτροπή και το Συμβούλιο, συγκριτικά με τις προηγούμενες πρωτόγνωρες οικονομικές κρίσεις που είχαν να διαχειριστούν, αυτή τη φορά δεν αρκέστηκαν σε ανακοινώσεις εκθεσιακών ευχολογίων και ανακοινώσεων καλών προθέσεων αντιμετώπισης της πρωτοφανούς κρίσης της πανδημίας COVID-19. Αμέσως μετά την “εν τοις πράγμασιν” αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, προέβησαν στη θέσπιση του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ευρύτερα γνωστό πλέον ως Ταμείο Ανάκαμψης.
Σύμφωνα με τον Εκτελεστικό Κανονισμό (ΕΕ) 2021/241 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ, θεσπίζεται ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και ρυθμίζεται το θεσμικό πλαίσιο το οποίο καθορίζει τους στόχους του μηχανισμού, τη χρηματοδότησή του, τις μορφές χρηματοδότησης από την Ένωση στο πλαίσιο αυτού και τους κανόνες για τη χορήγηση της χρηματοδότησης αυτής.
Το πεδίο εφαρμογής του μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναφέρεται σε τομείς πολιτικής με ευρωπαϊκή σημασία, διαρθρωμένους σε έξι πυλώνες: α) πράσινη μετάβαση, β) ψηφιακός μετασχηματισμός, γ) έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με οικονομική συνοχή, απασχόληση, παραγωγικότητα, ανταγωνιστικότητα, έρευνα, ανάπτυξη και καινοτομία, και μια εύρυθμα λειτουργούσα εσωτερική αγορά με ισχυρές Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (ΜΜΕ), δ) κοινωνική και εδαφική συνοχή, ε) υγεία και οικονομική, κοινωνική και θεσμική ανθεκτικότητα, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την αύξηση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων και της ικανότητας αντίδρασης σε κρίσεις, και στ) πολιτικές για την επόμενη γενιά, τα παιδιά[i] και τους νέους, όπως η εκπαίδευση και οι δεξιότητες.
Τόσο στο ρυθμιστικό πεδίο του Εκτελεστικού Κανονισμού όσο και στην αιτιολογική έκθεση αυτού, σημειώνεται ότι για να επιτευχθεί ο γενικός στόχος των έξι πυλώνων, ο ειδικός στόχος του μηχανισμού είναι η παροχή χρηματοδοτικής στήριξης στα κράτη μέλη με σκοπό την επίτευξη των οροσήμων και των στόχων των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων, όπως καθορίζονται στα αντίστοιχα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Ο μηχανισμός στηρίζει τα έργα που σέβονται την αρχή της προσθετικότητας της χρηματοδότησης της Ένωσης.
Ο ειδικός στόχος του μηχανισμού, ήτοι η παροχή χρηματοδοτικής στήριξης επιτυγχάνεται με την επίτευξη των οροσήμων, των στόχων των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων, όπως αυτά καθορίζονται στα εγκεκριμένα από το Συμβούλιο σχέδια Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας των κρατών μελών της Ε.Ε.. Η χρηματοδοτική στήριξη σε σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας κράτους μέλους μπορεί να λαμβάνει τη μορφή δανείου, υπό την προϋπόθεση της σύναψης δανειακής σύμβασης με την Επιτροπή. Η αποδέσμευση των κεφαλαίων στο πλαίσιο του μηχανισμού γίνεται μόνο εφόσον υπάρχει ικανοποιητική εκπλήρωση των σχετικών οροσήμων και στόχων από τα κράτη μέλη, όπως καθορίζονται στα εγκεκριμένα από το Συμβούλιο σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.
Περαιτέρω παρατίθενται αυτούσιοι οι ορισμοί της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, των οροσήμων και στόχων καθώς και της ανθεκτικότητας, στοιχεία τα οποία αφενός θα διατρέχουν τα σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας των κρατών μελών της Ε.Ε. και θα αποτελούν το μόνιμο προβληματισμό τους προκειμένου να επιτευχθεί η πολυπόθητη αποδέσμευση κεφαλαίων αφετέρου είναι η πεμπτουσία του γιγαντιαίου αυτού ενωσιακού εγχειρήματος.
-Ως «χρηματοδοτική συνεισφορά» νοείται μη επιστρεπτέα χρηματοδοτική στήριξη στο πλαίσιο του μηχανισμού που διατίθεται προς κατανομή ή έχει κατανεμηθεί σε κράτος μέλος.
Ως «ορόσημα και στόχοι» νοούνται τα μέτρα της προόδου προς την επίτευξη μιας μεταρρύθμισης ή μιας επένδυσης, όπου ορόσημα είναι τα ποιοτικά επιτεύγματα και στόχοι τα ποσοτικά.
Ως «ανθεκτικότητα» νοείται η ικανότητα αντιμετώπισης οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών κλυδωνισμών ή διαρκών διαρθρωτικών αλλαγών κατά τρόπο δίκαιο, βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς.
ΙV. Το ελληνικό Ταμείο Ανάκαμψης (Ελλάδα 2.0)
Το εγκεκριμένο από το Συμβούλιο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τίτλο «Ελλάδα 2.0» στοχεύει στην ανανέωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και δίνει έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό, την πράσινη μετάβαση καθώς και στις ιδιωτικές επενδύσεις και στον οικονομικό και θεσμικό μετασχηματισμό. Σύμφωνα με το σχέδιο Ελλάδα 2.0 επιδιώκεται σε επίπεδο μακροοικονομικών αποτελεσμάτων, με την υλοποίηση του σχεδίου, η δημιουργία 180.000-200.000 θέσεων εργασίας μέχρι το 2026 και η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 7%,αποτελείται δε από τους κάτωθι τέσσερις πυλώνες: (1) Πράσινο, (2) Ψηφιακό, (3) Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή (υγεία, παιδεία, κοινωνική προστασία), (4) Ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός και θεσμικός μετασχηματισμός.
Οι πυλώνες αυτοί αφορούν σε 17,8 δισ. ευρώ επιδοτήσεις ως χρηματοδοτική συνεισφορά και 12,7 δισ. Ευρώ τα οποία θα χορηγηθούν και θα κατευθυνθούν στην ιδιωτική επιχειρηματικότητα με στόχο την κινητοποίηση των ιδιωτικών επενδύσεων.
Το ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας θα χρησιμοποιήσει τα κεφάλαια του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας υπό μορφή δανείων προβαίνοντας σε πρόσθετες μεταρρυθμίσεις που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και περιλαμβάνουν ένα πρόγραμμα απλοποίησης του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
V. Ιδιωτικές επενδύσεις και οικονομικός και θεσμικός μετασχηματισμός.
Ένας από τους κύριους άξονες του ελληνικού σχεδίου είναι εκείνος ο άξονας του οικονομικού και θεσμικού μετασχηματισμού ο οποίος αναφέρεται στην ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών. Ο άξονας αυτός περιλαμβάνει το νέο πλαίσιο φερεγγυότητας που θα ενισχύσει την επαρκή παροχή πιστώσεων σε περίπτωση οικονομικών κρίσεων και πρόκειται να αυξήσει την ανθεκτικότητα της ελληνικής οικονομίας, αποτρέποντας τη δημιουργία συνθηκών πιστωτικής ασφυξίας. Επιπλέον, ο εν λόγω άξονας προβλέπει τη δημιουργία ενός Γραφείου Πιστώσεων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η υπάρχουσα ασύμμετρη πληροφόρηση και να ενισχυθεί η πρόσβαση στις πιστώσεις. Στην κατεύθυνση αυτή και με σκοπό τη διασφάλιση της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων σχετικά με την πρόσβαση σε πιστώσεις, ο άξονας για την ενίσχυση του χρηματοπιστωτικού τομέα και των κεφαλαιαγορών προβλέπει τη δημιουργία ενός Παρατηρητηρίου Πιστωτικής Επέκτασης ενώ για την αποτροπή μελλοντικής υπερχρέωσης, προβλέπεται η ανάπτυξη ενός μητρώου παρακολούθησης ιδιωτικού χρέους. Επίσης δημιουργείται ένα Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων που έχει στόχο να ενισχύσει την παροχή πιστώσεων στο ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Παράλληλα ενισχύεται η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, με την Κωδικοποίηση και την αναθεώρηση νόμων και διατάξεων και την αναβάθμιση των πληροφοριακών της συστημάτων.
Περαιτέρω στο σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δίνεται έμφαση στη μεταρρύθμιση του θεσμικού πλαισίου για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων και την ολοκλήρωση της απλούστευσης του θεσμικού πλαισίου για την επιχειρηματική δραστηριότητα, που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων: την επέκταση των υφιστάμενων μεταρρυθμίσεων απλοποίησης της αδειοδότησης σε πρόσθετες οικονομικές δραστηριότητες, κωδικοποιήσεις νομοθεσίας και αναθεώρηση της πολιτικής ποιότητας (τυποποίηση, πιστοποιήσεις κ.λπ.) για να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης.
Επιπλέον το επιχειρηματικό περιβάλλον επιδιώκεται να ενισχυθεί και από το νέο θεσμικό πλαίσιο φερεγγυότητας για την αναδιάρθρωση του ιδιωτικού χρέους το οποίο ενοποιεί κατακερματισμένα καθεστώτα σε ένα ενιαίο θεσμικό πλαίσιο, δημιουργώντας μια πλατφόρμα για κοινή χρήση δεδομένων, επεκτείνοντας τη διαδικασία ηλεκτρονικής κατάθεσης νομικών εγγράφων και εισάγοντας προ-εγκεκριμένες αυτοματοποιημένες διαδικασίες
Τέλος με το ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας θεσπίζονται κίνητρα με στόχο την ενθάρρυνση πολύ μικρών (κυρίως ατομικών), μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων να συνεργαστούν ή να αξιοποιήσουν τα εργαλεία των συγχωνεύσεων ή των εξαγορών με απώτερο σκοπό τη δημιουργία αποτελεσματικότερων και αποδοτικότερων οικονομικών μεγεθών.
VI. Η διαδικασία χρηματοδότησης των έργων του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας μέσω του Εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) και η χορήγηση δανείων
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του άρθρου 42 του ν.4772/2021 (Α΄17), τα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Μηχανισμό Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης θα υλοποιηθούν μέσω του εθνικoύ σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Ειδικότερα επιδιώκονται οι προτάσεις των Φορέων να υποβάλλονται με γνώμονα την επίσπευση της υλοποίησης όλων των προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου (ΠΠ) 2014–2020 με βάση τους στόχους που έχουν τεθεί από το ΥΠΑΝΕΠ (σχέδια δράσης συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων), την ένταξη και υλοποίηση έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και την ολοκλήρωση όλων των δράσεων των προγραμμάτων της Προγραμματικής Περιόδου 2007–2013 και των έργων του Ταμείου Συνοχής, με την ελάχιστη δαπάνη.
Η απόφαση για την χρηματοδότηση έργων από το Ταμείο Ανάκαμψης, η οποία εκδίδεται από την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Ταμείου Ανάκαμψης, αποτελεί αυτοδίκαια πρόταση εγγραφής του έργου στο εθνικό σκέλος του ΠΔΕ. Η εγγραφή πραγματοποιείται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων σε διακριτή συλλογική απόφαση (ΣΑΤΑ) ανά φορέα χρηματοδότησης και βαραίνει το εθνικό σκέλος του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων.
Τα έργα που εντάσσονται στο ΠΔΕ με αυτοδίκαιη πρόταση, εγγράφονται στο ΠΔΕ με πιστώσεις τουλάχιστον το 10% του προϋπολογισμού τους. Η εγγραφή των πιστώσεων κάθε έργου μετά την ένταξη του στο ΠΔΕ για το έτος ένταξης και για τα επόμενα έτη γίνεται με πρόταση του φορέα χρηματοδότησης κατόπιν σύμφωνης γνώμης της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού Ταμείου Ανάκαμψης (ΕΥΣΤΑ). Οι πιστώσεις των έργων απομειώνουν κατά σειρά προτεραιότητας ένταξης, το συνολικό όριο πιστώσεων που έχει προβλεφθεί για τα έργα που αναμένεται να χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, αυξημένου κατά το όριο της υπερδέσμευσης που έχει καθοριστεί στην με αριθμ. 35259 ΚΥΑ ( Β’ 1197) των Υπουργών Οικονομικών και Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Η χρηματοδότηση συλλογικών αποφάσεων και έργων που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης πραγματοποιείται μέσω Κεντρικού Λογαριασμού που τηρείται στην Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ). Οι χρηματοδοτήσεις εκτελούνται από την Τράπεζα της Ελλάδος κατόπιν απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
VII. Χαρακτηριστικά των δανείων που θα χορηγηθούν σύμφωνα με το σχέδιο Ελλάδα 2.0
Τα κύρια χαρακτηριστικά των δανείων που προβλέπονται στο ελληνικό σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι: α) η άμεση διεκπεραίωση χωρίς περιττές γραφειοκρατικές παρεμβάσεις στην επιλογή και χρηματοδότηση των έργων, β) η παροχή τους αποκλειστικά με κριτήρια της αγοράς, μέσω της αξιολόγησης αυτών από τα συνεργαζόμενα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και πιστοποίησης της πλήρωσης των κριτηρίων επιλεξιμότητας και από ανεξάρτητους φορείς που λειτουργούν για λογαριασμό του δημοσίου, γ) η μέγιστη κρατική χρηματοδότηση στο 50% της αξίας της κάθε επένδυσης, μειώνοντας σημαντικά το κεφαλαιακό κόστος των επενδυτών και δ) η χρηματοδοτική συμμετοχή τραπεζών και επενδυτών κατά τουλάχιστον 30% και 20% αντιστοίχως.
Τα δάνεια, βάσει των ανωτέρω συγκεκριμένων κατευθυντηρίων αρχών που θα εμπεριέχονται στο πλαίσιο τους, θα κατευθυνθούν σε μακροπρόθεσμες βιώσιμες επενδύσεις του ιδιωτικού τομέα, με πρωταγωνιστές τον ψηφιακό, πράσινο και οικονομικό και θεσμικό μετασχηματισμό. Για τη διάθεση των δανείων/χρηματοδότησης, πρόκειται να ενεργοποιηθούν τρία διακριτά χρηματοδοτικά κανάλια: α) μέσω των Ευρωπαϊκών Χρηματοπιστωτικών Θεσμών, β) μέσω εμπορικών τραπεζών, γ) μέσω ενός ταμείου επιχειρηματικών συμμετοχών υπό τη μορφή fund-of-funds υπό την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΑΤΕ).
Υπό το πρίσμα των ανωτέρω εκτεθέντων, η Ευρωζώνη και η Ευρώπη στο σύνολό της, διά των αρμοδίων οργάνων της, αναλαμβάνουν πρωτοφανείς πρωτοβουλίες για την ανάκαμψη των κρατών-μελών τους “χωρίς όρια και με πολύ αλληλεγγύη” όπως διατείνεται και ο Πρόεδρος του Eurogroup κ. Μάριο Σεντένο. Η οικονομική ανάκαμψη και ευημερία τα επόμενα τουλάχιστον πέντε (5) χρόνια των κρατών μελών της Ε.Ε. και ιδίως της Ελλάδας ισούται σχεδόν αποκλειστικά από το άθροισμα της χρηματοδοτικής συνεισφοράς και της χορήγησης δανείων, τα ορόσημα και τους στόχους και την ανθεκτικότητα της όπως αυτά παρουσιάζονται στο σχέδιο Ελλάδα 2.0 για το θεσμικό μετασχηματισμό της οικονομίας της, οποιοδήποτε άλλο πολυπαραγοντικό άθροισμα θα ισοδυναμεί με περαιτέρω συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας η οποία θα κινδυνεύει να βρεθεί στα όρια της αποσταθεροποίησης.
[i] Εκτελεστικός Κανονισμός (ΕΕ) 2021/241 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με τίτλο «Ελλάδα 2.0» ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Οδηγιών για την Έγκριση και Χρηματοδότηση του ΠΔΕ 2021 και τον Προγραμματισμό Δαπανών ΠΔΕ 2022–2024 της Διεύθυνσης Δημοσίων Επενδύσεων της Γενικής Διεύθυνσης της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων
*Ο κύριος Κωνσταντίνος Πλατίτσας είναι Δικηγόρος-Διαμεσολαβητής-επιστημονικός συνεργάτης της ARTION A.E. Διευθυντής του Ιδιαίτερου Γραφείου της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού
Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION Α.Ε.
(Πουρνάρα 9 Μαρούσι | +30 210 6009062 | www.artion.gr)
Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION A.E (Πουρνάρα 9, Μαρούσι /210 6009062 / www.artion.gr)
Δείτε το άρθρο και στo Capital.gr