Τα μηδενικά τραπεζικά επιτόκια οδηγούν τους αποταμιευτές σε γκρίζες τοποθετήσεις

Του Γιώργου Δαλιάνη*

Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι τραπεζικές καταθέσεις αποτελούσαν ένα βασικό και αξιόπιστο μέσο δημιουργίας εισοδήματος, για μικρούς αλλά και μεγάλους αποταμιευτές.  Εκτός των τόκων, οι καταθέτες απολάμβαναν και την εγγύηση της τοποθέτησης των χρημάτων τους.

Με την ψήφιση του ν. 4370/2016 (“Συστήματα Εγγύησης Καταθέσεων (ενσωμάτωση Οδηγίας 2014/49/ΕΕ), Ταμείο Εγγύησης Καταθέσεων και Επενδύσεων και άλλες διατάξεις”), οι αποταμιευτές/καταθέτες έχουν μερική ασφάλεια και στην κυριολεξία οι εργάτες, υπάλληλοι, συνταξιούχοι, γενικά μικροί ή μεγαλύτεροι επαγγελματίες αντιμετωπίζονται ως επενδυτές.

Οι τράπεζες σταδιακά μείωσαν τα επιτόκια κοντά στο μηδέν (0%) και σε πολλές περιπτώσεις (κυρίως στα νομικά πρόσωπα) αντί επιτοκίου χρεώνουν και προμήθειες συντήρησης των λογαριασμών, στην ουσία χρεώνουν δηλαδή και φύλακτρα. Πολλοί μικροκαταθέτες λαμβάνουν ειδοποιήσεις  από τις τράπεζες ότι οι λογαριασμοί τους κλείνουν διότι είναι ασύμφορη η διατήρησή τους. Με την τακτική αυτή οι τράπεζες στρέφουν τους πελάτες τους σε εναλλακτικές μορφές τοποθέτησης /επένδυσης, διότι αποκομίζουν μεγάλα κέρδη από τις προμήθειες που χρεώνουν. Οι τραπεζικοί σύμβουλοι, οι οποίοι πιθανόν δεν έχουν καμία πιστοποίηση ή και σε πολλές ακόμη περιπτώσεις δεν είναι γνώστες του αντικειμένου, με την άγνοια του κινδύνου του ημιμαθούς, προτείνουν/προσφέρουν χρηματοοικονομικά  προϊόντα  με μεγαλύτερη απόδοση, αλλά με ρίσκο που δεν μπορεί να προσδιοριστεί, αγνοώντας ότι οι πελάτες τους έχουν παντελή άγνοια και απλώς υπογράφουν τις μακροσκελείς συμβάσεις και τα ψιλά γράμματα.

Οι συνήθεις προτάσεις είναι:

1. Τα συνταξιοδοτικά προγράμματα, τα οποία μπορεί να περιέχουν και προγράμματα ασφάλισης ζωής.
2. Επενδύσεις σε αμοιβαία κεφάλαια.
3. Επενδύσεις σε μετοχές και σε funds
4. Αγορά νομισμάτων με την προσδοκία κέρδους από τις πιθανές διακυμάνσεις της ισοτιμίας.

Επιπλέον, καθημερινά βομβαρδιζόμαστε από διαφημίσεις και τηλεφωνικές κλήσεις για επενδύσεις μέσω forex και για επενδύσεις σε bitcoin και λοιπά κρυπτονομίσματα.

Ο εσωτερικός δανεισμός από τους πολίτες είναι πλέον ανεπιθύμητος. Οι κεντρικές τράπεζες τυπώνουν απίστευτες ποσότητες χρήματος, φυσικά χωρίς αντίκρισμα. Ήδη, η κεντρική τράπεζα των Η.Π.Α. ανακοίνωσε ότι θα τυπώσει δύο τρισεκατομμύρια δολάρια στην προσπάθειά της να τονώσει την οικονομία της. Η Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα ετοιμάζεται για κάτι ανάλογο. Εφόσον η πολιτεία (οποιουδήποτε κράτους) δεν έχει ανάγκη τις αποταμιεύσεις, τότε τα χρηματιστήρια, funds και κρυπτονομίσματα προσφέρονται ως επενδυτικές επιλογές.

Όπως, έχουμε τονίσει  κατ’ επανάληψη απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή. Ο Steve Forbes σε ένα πρόσφατο άρθρο του επισημαίνει ότι το Bitcoin δεν είναι χρήμα και όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, οι διακυμάνσεις του είναι τέτοιες που «Με το Bitcoin  θα τρως μπριζόλα τη μια ημέρα, σκυλοτροφή την επόμενη και χαβιάρι την μεθεπόμενη».

Η παγκόσμια οικονομία έχει μια απίστευτη ρευστότητα, η οποία θα πρέπει να διοχετευθεί στην αγορά μέσω των προαναφερόμενων ή και πολύ σύνθετων προϊόντων, αλλά το πώς δημιουργήθηκε ο πλούτος και η ρευστότητα και εάν είναι  υπαρκτός αυτός ο πλούτος είναι μια μεγάλη συζήτηση χωρίς αρχή και τέλος. Όμως θα μπω στον πειρασμό να καταθέσω μια πραγματική ιστορία μεταξύ δυο εμπόρων , που η αγάπη τους για το ούζο δημιούργησε τζίρους στις επιχειρήσεις τους.  Ο ένας εκ των δύο είχε ένα καπηλειό και κάθε πρωί πήγανε στο γειτονικό μπακάλικο και αγόραζε ένα πενηνταράκι (50 ml) ούζο και λίγες σαρδέλες και πλήρωνε ένα (1) ευρώ. Ο μπακάλης με το ένα (1) ευρώ πήγαινε στο καπηλειό και μαζί με το φίλο και ιδιοκτήτη πίνανε το ούζο. Στη συνέχεια και για δέκα (10) φορές συνεχιζόταν η ίδια διαδικασία με αποτέλεσμα καθημερινά είχαμε μια αύξηση του τζίρου και ακαθάριστου προϊόντος κατά είκοσι  (2 Χ 10) ευρώ, αλλά στην πραγματικότητα δημιουργήθηκε αέρας.

Έχετε αναρωτηθεί πόσες τέτοιες αγοραπωλησίες γίνονται καθημερινά, αλλά σε δισεκατομμύρια; Το κακό όμως είναι ότι τα παθήματα δεν γίνονται μαθήματα, η πρόσφατη  κρίση και οι πτωχεύσεις των τραπεζικών κολοσσών κοντεύουν να ξεχαστούν και σήμερα οι κυβερνήσεις αδύναμες μπροστά στα οικονομικά συμφέροντα κωφεύουν, δεν μπορούν να προστατεύσουν τους πολίτες τους και παραμένουν θεατές στα διαπραττόμενα εγκλήματα.

Δείτε το άρθρο και στo Capital.gr

* O κ. Γιώργος Δαλιάνης είναι Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος της Artion Α.Ε. & ιδρυτής του Ομίλου Artion, Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός.

Το ανωτέρω κείμενο έχει ενημερωτικό χαρακτήρα και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά τις εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην ARTION A.E (Πουρνάρα 9, Μαρούσι /210 6009062 / www.artion.gr)