Φοροαπόψεις- 31/05/2018
Ανάδειξη και σχολιασμός επίκαιρων φορολογικών,
εργατικών, ασφαλιστικών & οικονομικών θεμάτων
- Με αφορούν εμένα και την επιχείρησή μου οι Kανόνες Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Φυσικών Προσώπων που εφαρμόζονται από 25 Μαΐου 2018; Τι πρέπει να κάνω για να μάθω αν πρέπει να προσαρμοστώ;
Εφόσον η επιχείρησή σας διατηρεί και επεξεργάζεται προσωπικά δεδομένα εργαζομένων ή τρίτων, είναι δεσμευτικό η επεξεργασία αυτή να λαμβάνει χώρα σύμφωνα με τις κοινοτικές απαιτήσεις του νέου κανονισμού για την Προστασία των Προσωπικών Δεδομένων Φυσικών Προσώπων που έχει ξεκινήσει να ισχύει από 25 Μαΐου 2018. Κάθε επιχείρηση, ανάλογα με το αντικείμενο δραστηριοποίησής της διαχειρίζεται διαφορετικά δεδομένα, μερικές φορές μάλιστα εξαιρετικά ευαίσθητα, η δημοσιοποίηση των οποίων μπορεί να προκαλέσει ζημία στα υποκείμενά τους. Πλέον, άπαντες οφείλουν να καταστούν συμβατοί με τον νέο αυτό κανονισμό ώστε να πιστοποιήσουν πως λαμβάνουν τα απαραίτητα μέτρα διαφύλαξης των προσωπικών δεδομένων αυτών.
Η εταιρεία που επεξεργάζεται τα δεδομένα, σε συνεργασία με τους υπεύθυνους μηχανογράφησης και τους λοιπούς αρμόδιους κάθε τμήματος οφείλει να διασφαλίσει την ασφάλεια των επεξεργαζόμενων προσωπικών δεδομένων και την λήψη μέτρων κατάλληλων ανάλογα με το είδος αυτών και την ίδια την επιχείρηση που τα επεξεργάζεται.
Η διεξαγωγή μιας αξιολόγησης κινδύνου θα βελτιώσει την κατανόηση από την επιχείρησή σας των απαραίτητων μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την κατάλληλη διαχείριση των δεδομένων τα οποία μπορεί να βρίσκονται διαθέσιμα τόσο σε ηλεκτρονική όσο και σε έντυπη μορφή.
Ενδεικτικά αναφέρουμε περιπτώσεις που αποτελούν επεξεργασία προσωπικών δεδομένων τα οποία εμπίπτουν στον νέο κανονισμό και υποχρεώνουν τους επεξεργαστές τους να συμμορφωθούν:
- Στοιχεία μισθοδοσίας
- Τραπεζική λογαριασμοί εργαζομένων ή τρίτων
- Οικονομικά στοιχεία
- Ηλεκτρονικές καταγραφές φωνής ή εικόνας (π.χ. κάμερες παρακολούθησης ή μαγνητοφώνηση κλήσεων)
- Ιατρικά, θρησκευτικά, και άλλα ευαίσθητα δεδομένα
Κρίνεται απαραίτητη η επιλογή ενός αρμόδιου συνεργάτη ο οποίος θα σας καθοδηγήσει στην κατάλληλη υιοθέτηση ενεργειών πρόληψης και συναίνεσης επεξεργασίας δεδομένων. Μια τέτοια ενέργεια θα εξασφαλίσει αφενός την αποφυγή κατά το δυνατόν κινδύνου από ενδεχόμενη διαρροή, αφετέρου θα ενισχύσει την εικόνα υπευθυνότητας της επιχείρησης προς τρίτους.
Δυστυχώς, οι Ελληνικές επιχειρήσεις δεν είχαν κατάλληλα προετοιμαστεί, σε αντίθεση με τις επιχειρήσεις του εξωτερικού οι οποίες ήδη έχουν ενεργοποιηθεί κατάλληλα. Το τελευταίο διάστημα παρατηρούμε εξαιρετικά μεγάλη εισροή επιστολών αποδοχής των νέων όρων προστασίας προσωπικών δεδομένων εκ μέρους αλλοδαπών εταιρειών προς Ελληνικές επιχειρήσεις. Οι ενέργειες αυτές καταδεικνύουν την σπουδαιότητα και τον αντίκτυπο που έχει ο νέος κανονισμός στον διεθνή επιχειρηματικό κόσμο.
- Πρόσκληση από τις Τράπεζες σε 1000 επιχειρήσεις για να ρυθμίσουν τις οφειλές τους μέσω εξωδικαστικού ώστε να αποφευχθούν πλειστηριασμοί.
Κοινή πολιτική φαίνεται πως θα ακολουθήσουν Τράπεζες και Κυβέρνηση στο ζήτημα μείωσης των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (NPLs) ενόψει της τέταρτης αξιολόγησης από τους δανειστές. Οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά είναι οι κεντρικοί άξονες των προσπαθειών αυτών.
Ζητήθηκε από τις Τράπεζες να θέσουν εσωτερικούς ελάχιστους ποσοτικούς στόχους εντός συγκεκριμένου χρόνου προκειμένου να ρυθμιστούν οφειλές μέσω εξωδικαστικού μηχανισμού. Ενεργή συμμετοχή σε αυτό θα έχουν και τα στελέχη των καταστημάτων των Τραπεζών τα οποία πρέπει να προωθούν τα ίδια υποθέσεις για ρύθμιση μέσω εξωδικαστικού. Οι επιχειρήσεις οι οποίες θα προσκληθούν από τις Τράπεζες για ρύθμιση μέσω εξωδικαστικού ανέρχονται περίπου σε 1000. Για τις επιχειρήσεις αυτές δεν έχει προηγουμένως ελεγχθεί αν κρίνονται ως βιώσιμες με βάση τον τελευταίο EBITDA τους. Από τις προσκαλούμενες επιχειρήσεις εξαιρούνται όσες έχουν ήδη κινηθεί εναντίον τους νομικά οι Τράπεζες. Οι ρυθμιζόμενες οφειλές θα ανέρχονται από 50.000 έως 2.000.000 ευρώ και θα πρέπει να είναι έναντι τουλάχιστον 2 τραπεζών αλλά και του Δημοσίου. Εφόσον οι οφειλέτες αυτοί δεν ανταποκριθούν στην πρόσκληση εντός 2 μηνών, μεταγενέστερη υπαγωγή τους θα συνεπάγεται απόρριψη του αιτήματος συμμετοχής από τις Τράπεζες.
Σε διαφορετική περίπτωση αρκετές υποθέσεις αναμένεται να προχωρήσουν προς ηλεκτρονικό πλειστηριασμό, ο οποίος στατιστικά αποδεικνύεται πως αποδίδει για τις Τράπεζες δεδομένου ότι 1/3 εκπλειστηριαζόμενες υποθέσεις εξοφλούνται προκειμένου να ανακοπεί η διαδικασία.
- Η έννοια της παραγωγικότητας μιας δαπάνης (πλέον δαπάνη προς το συμφέρον της επιχείρησης) και η νομολογία.
Προκειμένου κάποιος επιχειρηματίας/επιχείρηση να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδά του ορισμένες δαπάνες πρέπει:
- Αφενός να υπάρχει αντίστοιχο παραστατικό (τιμολόγιο-απόδειξη) καταχωρημένο στα βιβλία απεικόνισης συναλλαγών
- Να αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή με αξία όχι κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας
- Να πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης (παραγωγικότητα της δαπάνης)
Ναι μεν έχει αλλάξει η λεκτική περιγραφή όμως κατά τη γνώμη μας η ουσία παραμένει ίδια και για τον λόγο αυτό οι αποφάσεις του ΣτΕ οι οποίες έχουν εκδοθεί και αναλύουν την έννοια της παραγωγικότητας μιας δαπάνης, πρέπει να υιοθετηθούν και για το νέο άρθρο 22 του ν.4172/2013.
- Ως παραγωγικές δαπάνες νοούνται όχι μόνο οι υποχρεωτικές βάσει νόμου ή συμβάσεως αλλά και οι οικειοθελώς καταβαλλόμενες. (Σ.τ.Ε. 3580/86). Από την παραπάνω νομολογία αντιλαμβανόμαστε ότι εκπεστέες δαπάνες δεν είναι μόνο αυτές οι οποίες εμπίπτουν stricto sensu στις λειτουργικές δαπάνες της επιχείρησης αλλά και αυτές οι οποίες κρίθηκε από την διοίκηση ότι εξυπηρετούν τους σκοπούς της.
- Για να αναγνωρισθεί μια δαπάνη ως παραγωγική και να εκπέσει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχειρήσεως, αρκεί, κατ’ αρχήν εν’ όψει του σκοπού και των ειδικών συνθηκών της περιπτώσεως, να συμβάλλει στη διεύρυνση των εργασιών της επιχείρησης και στην αύξηση των εσόδων της. Δεν απαιτείται δε να διαπιστωθεί ότι, συνέπεια αυτής, αυξήθηκαν πράγματι, στην συγκεκριμένη περίπτωση, τα έσοδα και προωθήθηκαν οι εργασίες της επιχείρησης, διότι τούτο θα οδηγήσει σε ανεπίτρεπτο έλεγχο της σκοπιμότητας της δαπάνης από την φορολογική αρχή. (Σ.τ.Ε. 2142/87)
- Η κρίση ως προς την παραγωγικότητα των δαπανών ανήκει στη φορολογική αρχή (Δ.Ο.Υ.) και στα φορολογικά δικαστήρια. (Σ.τ.Ε. 3506-3508/76, 1224-7/95). Με άλλα λόγια, εφόσον δεν είναι εξόφθαλμα λειτουργική δαπάνη της εταιρείας, είναι στη διακριτική ευχέρεια του ελεγκτή να κρίνει αν η δαπάνη αυτή είναι προς το συμφέρον της επιχείρησης ή όχι.
- Δαπάνη επιχείρησης δεν αναγνωρίζεται από τη φορολογική αρχή ως εκπεστέα, εφόσον η τελευταία διαθέτει συγκεκριμένα στοιχεία, από τα οποία είναι δυνατό να συναχθεί κατά κοινή πείρα ότι η δαπάνη αυτή είναι εικονική, δηλαδή είτε ότι δεν καταβλήθηκε από την επιχείρηση είτε ότι καταβλήθηκε μεν, όχι όμως για τον παραγωγικό σκοπό της επιχείρησης, αλλά για άλλο μη παραγωγικό σκοπό. (Σ.τ.Ε. 3727/1990 και 1823/1994
- Η δαπάνη για την πληρωμή διοικητικής ποινής ή κυρώσεως λόγω παραβάσεως διατάξεων διοικητικού νόμου, δεν συνιστά παραγωγική δαπάνη και δεν εκπίπτει από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχειρήσεως. (Σ.τ.Ε. 1941/1996). Αντίθετα δαπάνες από αστικές δικαστικές διαφορές εκπίπτουν.
Πιο πρόσφατή είναι η απόφαση ΣτΕ 1819/2015. Σύμφωνα με αυτήν, Ως γενικά έξοδα διαχειρίσεως νοούνται οι παραγωγικές γενικά δαπάνες της επιχειρήσεως, δηλαδή οι δαπάνες οι οποίες, εν όψει του σκοπού για τον οποίο διατίθενται και των εκάστοτε ειδικών συνθηκών, συμβάλλουν στην διεύρυνση των εργασιών της επιχειρήσεως και στην αύξηση του εισοδήματος της, ανεξαρτήτως αν καταβάλλονται οικειοθελώς, δεν επιτρέπεται δε στην φορολογική αρχή και στα διοικητικά δικαστήρια να ελέγχουν την σκοπιμότητα και το προσήκον μέτρο των δαπανών αυτών (ΣτΕ 1729/1913 σκ. 6, ΣτΕ 3118/1991). Διάφορα έξοδα (αγορές εφημερίδων σωματείου, λουλουδιών κ.λπ.), φιλοδωρήματα, εξόφληση ζημιών αυτοκινήτων, έξοδα κίνησης προσωπικού, έξοδα ποδοσφαιρικής ομάδας, αγορά δώρων και έξοδα δεξιώσεων, ψυχαγωγίας που καταβλήθηκαν οικειοθελώς από την εταιρεία, είναι παραγωγικές και ορθά αναγνωρίστηκαν προς έκπτωση, δεδομένου ότι ορισμένες από αυτές αφορούν το προσωπικό της εταιρείας και η καταβολή τους απέβλεψε την τόνωση της έφεσης του προσωπικού για παραγωγική εργασία, ενώ οι υπόλοιπες καταβλήθηκαν μέσα στα πλαίσια της επιχειρηματικής της δραστηριότητας.
Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι απαιτείται ιδιαίτερα προσεκτική προσέγγιση και γνώση προκειμένου μια επιχείρηση να σχεδιάσει και να γνωρίζει ποιες δαπάνες θα πραγματοποιούνται από την ίδια και το προσωπικό της ώστε να διακινδυνεύει το λιγότερο δυνατόν την απόρριψή τους από ενδεχόμενο έλεγχο.
- Το αμφίβολο μέλλον των ΚοινΣΕπ. Μία δύσχρηστη νομική μορφή με πολύπλοκες διαδικασίες λειτουργίας που πιθανόν δε θα τύχει αποδοχής από το κοινό.
Η Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση (Κοιν.Σ.Επ.), είναι ένας νέος φορέας της Κοινωνικής Οικονομίας και εμφανίσθηκε με τον πρόσφατο Ν.4430/2016. Στην ουσία είναι ένας αστικός συνεταιρισμός με κοινωνικό σκοπό και διαθέτει εκ του νόμου την εμπορική ιδιότητα. Τα μέλη της «Κοιν.Σ.Επ.» μπορούν να είναι απλοί πολίτες αλλά και νομικά πρόσωπα (επιχειρήσεις). Απλά η συμμετοχή των νομικών προσώπων στην Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσοστό του 1/3 των μελών της. Σε κάθε περίπτωση, κάθε ΚοινΣΕπ πρέπει να αναφέρει ποιος είναι ο ειδικότερος σκοπός ύπαρξής της (π.χ. ένταξης ευάλωτων ομάδων, συλλογικότητες κ.α.).
Τα κέρδη της Κοινωνικής Συνεταιριστικής Επιχείρησης δεν διανέμονται στα μέλη της, εκτός αν τα μέλη αυτά είναι και εργαζόμενοι σε αυτή. Τα κέρδη διατίθενται ετησίως κατά ποσοστό 5% για το σχηματισμό αποθεματικού, κατά ποσοστό έως 35% διανέμονται στους εργαζομένους της επιχείρησης ως κίνητρο παραγωγικότητας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο καταστατικό τους και το υπόλοιπο διατίθεται για τις δραστηριότητες της επιχείρησης και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Δεν υπόκειται σε φορολογία εισοδήματος για το ποσοστό των κερδών της επιχείρησης αυτής όταν παραμένουν στην επιχείρηση ως αποθεματικό. Μόνη η συμμετοχή ενός φυσικού προσώπου με την ιδιότητα του μέλους εταίρου, σε Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση, δεν του προσδίδει εμπορική ιδιότητα και δεν δημιουργεί ασφαλιστικές ή φορολογικές υποχρεώσεις. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί πως η ΚοινΣΕπ χρησιμοποιείται για αποκόμιση παράνομου περιουσιακού οφέλους αντίθετου στον σκοπό ύπαρξής της, τότε διατάσσεται η διαγραφή της και επιβάλλονται πρόστιμα.
Συνήθη Ερωτήματα
Ομόρρυθμος εταίρος που αποχωρεί από την Ο.Ε. ή Ε.Ε., ως πότε και για ποια χρέη ευθύνεται;
Κάθε ομόρρυθμος εταίρος Ο.Ε. ή Ε.Ε. ευθύνεται για τα χρέη της εταιρείας με όλη την προσωπική του περιουσία. Την ευθύνη αυτή την προβλέπει ο νόμος και δεν είναι δυνατό το καταστατικό της εταιρείας να προβλέπει διαφορετικά ή οι εταίροι να συμφωνήσουν να αποκλεισθεί η ευθύνη αυτή (απεριόριστη και εις ολόκληρον ευθύνη). Ο δανειστής δεν είναι υποχρεωμένος να στραφεί πρώτα κατά της εταιρείας, αλλά μπορεί να στραφεί κατά οποιουδήποτε εταίρου, για να ικανοποιήσει την απαίτησή του.
Ο ομόρρυθμος εταίρος ευθύνεται για τα χρέη που δημιουργούνται κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του στην εταιρεία. Ευθύνεται και για τα χρέη τα οποία κατέστησαν ληξιπρόθεσμα μετά την έξοδό του από την εταιρεία αλλά η επιχειρηματική δράση τους πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της συμμετοχής του. Ο ομόρρυθμος εταίρος δεν ευθύνεται για τα χρέη που δημιουργούνται μετά την δημοσίευση της εξόδου του από την εταιρεία.
Ο ομόρρυθμος εταίρος ή οι εταίροι, ως έχων την εμπορική ιδιότητα, ευθύνεται για τα εμπορικά αυτά χρέη για διάστημα 5 ετών. Μετά τα 5 έτη παραγράφεται το δικαίωμα αξίωσης από τον αποχωρήσαντα ομόρρυθμο εταίρο. Π.χ. οφειλή προς τη Δ.Ο.Υ για την οποία δεν έχουν πραγματοποιηθεί και κοινοποιηθεί ενέργειες εκτέλεσης, μετά την πενταετία παραγράφεται. Τα παραπάνω προκύπτουν και από την υπ’αριθμ. 321/2017 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Χανίων.
Τονίζουμε εδώ πως σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν.4174/2013 «…Επί αλληλεγγύως ευθυνόμενων, η διακοπή της παραγραφής ως προς έναν από αυτούς ενεργεί και κατά των λοιπών…». Αυτό σημαίνει πως εφόσον κοινοποιηθεί στην Ο.Ε. ή σε άλλο ομόρρυθμο κάποια πράξη εκτέλεσης ή ατομική ειδοποίηση καταβολής οφειλής, διακόπτεται η παραγραφή και για τους υπόλοιπους αλληλεγγύως ευθυνόμενους ομόρρυθμους εταίρους.
Η επιστημονική ομάδα της ΑΡΤΙΟΝ
Με την καθοδήγηση του κυρίου Γεώργιου Δαλιάνη