Φοροαπόψεις – 16/03/2017

Ανάδειξη και σχολιασμός επίκαιρων φορολογικών,
εργατικών, ασφαλιστικών & οικονομικών θεμάτων

  • Έκπτωση δαπανών συναλλαγών με κράτη μη συνεργάσιμα ή προνομιακού φορολογικού καθεστώτος: Πληρωμές που γίνονται προς φυσικό ή νομικό πρόσωπο με φορολογική κατοικία σε κράτος με προνομιακό φορολογικό ή σε μη συνεργάσιμο κράτος, δεν εκπίπτουν ως δαπάνες. Ο μόνος τρόπος να εκπέσουν είναι ο φορολογούμενος να αποδείξει ότι αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές που δεν έχουν ως αποτέλεσμα τη φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή. Αν το κράτος λήπτης της δαπάνης είναι εντός Ε.Ε. ή Ε.Ο.Χ. και υπάγεται σε καθεστώς ανταλλαγής φορολογικών-τραπεζικών πληροφοριών, τότε η δαπάνη αναγνωρίζεται κατ’ αρχήν. Σε περίπτωση αμφισβήτησης διενεργείται φορολογικός έλεγχος για να διαπιστωθεί εάν οι σχετικές δαπάνες ανταποκρίνονται ή όχι σε πραγματικές συναλλαγές. Η φυσική υπόσταση της επιχείρησης, εμπορικές συμφωνίες, τιμολόγια, φορτωτικές ή άλλα αντίστοιχα έγγραφα απαιτούνται για την απόδειξη του πραγματικού της συναλλαγής.
  • Κατάχρηση οδηγίας μητρικών-θυγατρικών και πραγματική υπόσταση μητρικής εταιρείας εξωτερικού: Με τις διατάξεις της παρ. 40 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013 ορίζεται ότι τα φορολογικά πλεονεκτήματα που παρέχονται όταν μεταφέρονται τα κέρδη μιας θυγατρικής σε μία μητρική δεν ισχύουν, εφόσον η εταιρική αυτή σχέση δημιουργήθηκε με κύριο σκοπό ή έναν από τους κύριους σκοπούς την απόκτηση φορολογικού πλεονεκτήματος και δεν είναι γνήσια ως προς όλα τα γεγονότα και τις συνθήκες. Για παράδειγμα, εφόσον ελληνική εταιρεία μεταβιβάσει τις μετοχές της σε εταιρεία εγκατεστημένη σε χώρα με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς εντός Ε.Ε. και μειώνεται ο αποδιδόμενος φόρος μερισμάτων λόγω ισχύουσας Σύμβασης Αποφυγής Διπλής Φορολογίας. Η γνησιότητα των συνθηκών κρίνεται με κύριο γνώμονα την πραγματική υπόσταση της εταιρείας η οποία εδρεύει σε χώρα με προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Αν π.χ. κριθεί ότι δεν υφίσταται πραγματική υπόσταση ή ότι υπάρχει ρήτρα επαναγοράς μετοχών, τότε η σύμβαση μεταβίβασης των μετοχών δεν είναι γνήσια. Το ίδιο ισχύει και για μετοχές ελληνικής εταιρείας οι οποίες μεταβιβάζονται από εταιρεία τρίτης χώρας προς εταιρεία χώρας Ε.Ε. με σκοπό την ευνοϊκότερη φορολόγηση εφόσον αποδειχθεί ότι κάποια από τις δύο εταιρείες δεν έχει υπόσταση. Τα παραπάνω προκύπτουν με βάση την ΠΟΛ 1181/2016 η οποία εναρμονίζει τη νομοθεσία μας με την οδηγία 2015/121/ΕΕ.
  • Προσωπική εταιρεία (Ο.Ε.-Ε.Ε.) με συμμετοχή μονοπρόσωπης κεφαλαιουχικής όπου έχουμε ταύτιση μεταξύ των δύο εταίρων: Είναι δυνατή η λειτουργία προσωπικής εταιρείας π.χ. Ο.Ε., όπου εταίροι είναι ο Α και η μονοπρόσωπη ΙΚΕ με μοναδικό εταίρο πάλι τον Α. Κάτι τέτοιο δεν απαγορεύεται από την εταιρική νομοθεσία και το επιβεβαιώνει η οδηγία του Γ.Ε.ΜΗ. αρ. πρωτ.: 25976/ 2017. Σε περίπτωση που μία προσωπική εταιρεία λόγω αποχώρησης των λοιπών εταίρων απομείνει μόνο με έναν, έχει 4 μήνες να τον αντικαταστήσει αλλιώς λύνεται αυτοδίκαια. Η δημιουργία μίας μονοπρόσωπης ΙΚΕ η οποία θα εισέλθει στην Ο.Ε. είναι μία λύση ώστε να παραμείνει σε λειτουργία η προσωπική εταιρεία.
  • Ασύστολη επιβολή αυθαίρετων προστίμων από τις φορολογικές αρχές: Με στόχο την επίτευξη δημοσιονομικών στόχων, το Υπουργείο Οικονομικών φαίνεται ότι χρησιμοποιεί τις ελεγκτικές φορολογικές αρχές για την άσκηση της Δημοσιονομικής του πολιτικής και όχι για τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση της οικονομικής λειτουργίας των επιχειρήσεων της χώρας μας. Οι αμέτρητες εγκύκλιοι οι οποίες εκδίδονται σε συνδυασμό με τα νέα νομοθετήματα που ψηφίζονται αλλά και τα εκκρεμή σχέδια νόμων δεν αφήνουν χρονικά περιθώρια στις ίδιες τις αρχές να προσαρμοστούν κατάλληλα με αποτέλεσμα την έκδοση εσφαλμένων και άδικων αποφάσεων οι οποίες συχνά καταπίπτουν στα διοικητικά δικαστήρια. Δυστυχώς, πολλοί ελεγκτές δεν έχουν την ικανότητα να κατανοήσουν τις εκάστοτε ανακύπτουσες νομολογίες και έτσι προτιμούν να τις αγνοούν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το φαινόμενο των παραγεγραμμένων ετών, ζήτημα το οποίο έχει κριθεί από αποφάσεις ανώτατων δικαστηρίων, εντούτοις οι φορολογικές αρχές κάνουν πως δεν ακούν και εξακολουθούν να επιβάλλουν πρόστιμα για παραγεγραμμένα έτη. Αποτέλεσμα τέτοιων αυθαίρετων συμπεριφορών είναι φυσικά η αντίδραση των φορολογούμενων αλλά και η διαιώνιση της επενδυτικής δυσπιστίας που τελματώνει την οικονομία μας.
  • Δικαίωμα ψήφου για επικαρπωτή μετοχών: Είναι σύνηθες φαινόμενο σε οικογενειακές επιχειρήσεις, οι γονείς να παρακρατούν την επικαρπία σε μετοχές και να παραχωρούν την ψιλή κυριότητα αυτών στα τέκνα τους. Το δικαίωμα ψήφου και άρα και ο έλεγχος της εταιρείας θα παραμείνει στους επικαρπωτές. Ο ουσιαστικός λόγος για τον οποία είθισται να χωρίζεται η επικαρπία από την ψιλή κυριότητα είναι η φορολογία της κληρονομιάς. Με τον θάνατο του επικαρπωτή, η επικαρπία συνενώνεται με την ψιλή κυριότητα και έτσι δεν απαιτείται κάποια διαδικασία αποδοχής κληρονομιάς ώστε το τέκνο να καταστεί πλήρης κύριος.
  • ΜΥΦ και επιδοτήσεις χωρίς τιμολόγιο: Δεν περιλαμβάνονται στις ΜΥΦ οι επιδοτήσεις χωρίς τιμολόγιο: Σύμφωνα με το υπ’αριθμ. ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1132344 ΕΞ 2015 έγγραφο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων και με τις διατάξεις του άρθρου 8 των Ε.Λ.Π. (ν. 4308/2014), από 1.1.2015 για τα ποσά που εισπράττονται από του Υπουργείο Ανάπτυξης και αποδίδονται στους δικαιούχους των εκάστοτε προγραμμάτων, δεν υφίσταται υποχρέωση έκδοσης τιμολογίων εκατέρωθεν (ήτοι από τον ΕΦΕΠΑΕ προς το Υπουργείο Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας για τα ποσά που εισπράττει ως διαχειριστής και στη συνέχεια από τον εκάστοτε δικαιούχο του προγράμματος για το ποσό που εισέπραξε από τον ΕΦΕΠΑΕ προς αυτόν). Οι υπόψη συναλλαγές μπορεί να τεκμηριώνονται, από μη φορολογικά παραστατικά, που εκδίδει ο χορηγών το σχετικό ποσό ή η τράπεζα που μεσολαβεί για την καταβολή του. Για τα υπόψη ποσά της επιδότησης, τα οποία απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α., και κατά την είσπραξη αυτών από τον εκάστοτε δικαιούχο (ΕΦΕΠΑΕ, δικαιούχοι προγραμμάτων ΕΣΠΑ), δεν υπάρχει υποχρέωση έκδοσης φορολογικών παραστατικών και περαιτέρω δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής καταστάσεων πελατών και προμηθευτών, κατ’ εφαρμογή της απόφασης του Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1022/7.1.2014 (ΦΕΚ Β’ 179), όπως ισχύει.

Συνήθη Ερωτήματα

Παλιά αδήλωτη γονική παροχή μετοχών μπορεί να δηλωθεί σήμερα με την χρήση του πλαισίου της οικειοθελούς αποκάλυψης αδήλωτων εισοδημάτων. Το ίδιο ισχύει και για όποια αδήλωτη κληρονομιά και δωρεά. Ο φορολογικός συντελεστής που θα χρησιμοποιηθεί θα είναι αυτός του έτους στο οποίο δηλώνεται ότι πραγματοποιήθηκε η γονική παροχή.

Η φορολογική αρχή, μπορεί να διερευνήσει και να διαπιστώσει εάν η δωρεά ή γονική παροχή έλαβε χώρα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο που δηλώνει ο φορολογούμενος και να επιβάλει τον αντίστοιχο φόρο της περιόδου.

Απόδειξη του πραγματικού χρόνου της δωρεάς-γονικής παροχής μπορεί να γίνει από το γεγονός της νομής του δικαιώματος ψήφου των μετοχών στις Γενικές Συνελεύσεις ή από την είσπραξη και δήλωση του αντίστοιχου μερίσματος.

 

Η επιστημονική ομάδα της ΑΡΤΙΟΝ

Με την επιμέλεια του κυρίου Γεώργιου Δαλιάνη