Φοροαπόψεις – 10/1/2017

Ανάδειξη και σχολιασμός επίκαιρων φορολογικών,
εργατικών, ασφαλιστικών & οικονομικών θεμάτων

Νέο πλαίσιο οικειοθελούς αποκάλυψης εισοδημάτων τα οποία δεν είχαν δηλωθεί κατά τις παρελθούσες χρήσεις, θεσπίστηκε με τον πρόσφατα ψηφισθέντα νόμο 4446/2016. Αν και ο τίτλος του νόμου δεν το μαρτυρά, το νέο πλαίσιο αφορά πέραν των εισοδημάτων και αδήλωτα τέλη, Φ.Π.Α., φόρους κεφαλαίου (ΕΝΦΙΑ) κ.α.. Εφόσον η προθεσμία υποβολής αρχικής δήλωσης έληγε στις 30/9/2016, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν ως τις 31/5/2017 να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις για τα παραπάνω έσοδα-κεφάλαια-τέλη. Ανάλογα με το αν έχει εκκινήσει φορολογικός έλεγχος σε βάρος ενδιαφερόμενου και ανάλογα με το στάδιο στο οποίο βρίσκεται ο έλεγχος αυτός η προσαύξηση του φόρου θα κυμανθεί από 8% ως 30% συν μια προσαύξηση του πρόσθετου φόρου ανάλογα με τη χρήση την οποία αφορά.

Με μια πρώτη ματιά μπορούμε να πούμε πως ο νόμος αυτός είναι ευνοϊκός ειδικά για τις περιπτώσεις για τις οποίες έχει ξεκινήσει έλεγχος και προκύπτει πραγματική αποκρυβείσα φορολογική ύλη. Παραμένει ερωτηματικό το αν θα γίνει χρήση του και από πρόσωπα τα οποία δεν είναι σε καθεστώς ελέγχου. Αναμένουμε εφαρμοστική εγκύκλιο η οποία θα έπρεπε ήδη να έχει εκδοθεί ζημιώνοντας έτσι την αποδοτικότητα αυτού του νέου πλαισίου.

Ο νόμος 4446/2016 εισήγαγε και τροποποιήσεις στον ισχύοντα Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν.4172/2013). Οι κυριότερες εξ αυτών είναι οι εξής:

  • Μειώσεις φόρων μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών. Προκειμένου να ισχύσει το αφορολόγητο, κάθε μισθωτός και συνταξιούχος πρέπει να πραγματοποιεί ετησίως ένα μίνιμουμ δαπανών απόκτησης αγαθών και λήψης υπηρεσιών οι οποίες να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (τραπεζικά). Αφορούν δαπάνες που έγιναν στην ημεδαπή ή στην Ε.Ε.-Ε.Ο.Χ..
    Για εισόδημα από 1 έως 10.000 ευρώ πρέπει να δαπανήσει τουλάχιστον 10%.
    Για εισόδημα από 10.000 έως 30.000 ευρώ πρέπει να δαπανήσει τουλάχιστον 15%.
    Για εισόδημα από 30.000 ευρώ και άνω πρέπει να δαπανήσει τουλάχιστον 20% και έως 30.000 ευρώ. Για ηλεκτρονικές δαπάνες άνω των 30.000 ευρώ δεν κερδίζει κάποιο επιπλέον αφορολόγητο.
  • Η μισθοδοσία μιας επιχείρησης πρέπει να εξοφλείται τραπεζικά ή μέσω παρόχου υπηρεσιών πληρωμών προκειμένου να αναγνωριστεί ως εκπιπτόμενη επιχειρηματική δαπάνη. Μισθοδοσία για μια επιχείρηση αποτελούν πέραν του υπαλληλικού προσωπικού και οι αμοιβές σε διευθυντές και μέλη Δ.Σ. οι οποίες προβλέπονται για παράδειγμα στις ετήσιες τακτικές Γενικές Συνελεύσεις.
  • Συνεχίστηκε για ακόμη μια χρονιά η αναστολή εφαρμογής της διάταξης του Κ.Φ.Ε. περί του φόρου υπεραξίας ακινήτων ως τις 31/12/2017. Αυτό συνεπάγεται πως μπορεί ο ενδιαφερόμενος που απέκτησε ακίνητο έναντι κάποιου τιμήματος να το πουλήσει έναντι υψηλότερου τιμήματος και να μην καταβάλει τον φόρο 15% για την υπεραξία που αποκομίζει. Να σημειώσουμε εδώ πως ο φόρος αυτός προβλέπεται στον νόμο από την αρχή της ψήφισής του το 2013 και δεν έχει εφαρμοστεί καθόλου μέχρι σήμερα σε μια προσπάθεια τόνωσης της κτηματαγοράς.

Παράταση προθεσμίας παραγραφής δικαιώματος ελέγχου Δημοσίου. Η Γ.Γ.Δ.Ε. μέσω ελεγκτικών μονάδων εξέδωσε και στην συνέχεια κοινοποίησε χιλιάδες εντολές ελέγχου οι οποίες αφορούν τη χρήση 1/1/2010 έως 31/12/2010 με σκοπό την αποφυγή της παραγραφής τους στις 31/12/2016. Να σημειώσουμε εδώ πως η παράταση για ακόμη ένα έτος της προθεσμίας παραγραφής των ελεγχόμενων ετών έχει γίνει πλέον θεσμός για την Ελληνική Διοίκηση, τακτική η οποία οδήγησε έστω και καθυστερημένα στην έκδοση της απόφασης 3820/2016 του Διοικητικού Εφετείου.

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή:

  • για να γίνει έλεγχος μετά την πενταετία οπότε και παραγράφονται τα αδικήματα, θα πρέπει να έχει προηγηθεί έλεγχος όσο τα αδικήματα είναι ενεργά (εντός της 5ετίας) και τότε να έχουν προκύψει συμπληρωματικά στοιχεία μέσα στην επόμενη 5ετία.
  • τα στοιχεία τραπεζικών λογαριασμών στην ημεδαπή δεν συνιστούν νέα συμπληρωματικά στοιχεία, διότι σύμφωνα με το άρθρο 66 του του ν.2238/1994 (όσον αφορά έτη προ εφαρμογής ν.4174/2013), η φορολογική αρχή είχε τη δυνατότητα να άρει το τραπεζικό απόρρητο και να τα πληροφορηθεί εντός της αρχικής πενταετίας, κατά την οποία είχε δικαίωμα να προβεί σε έλεγχο και κοινοποίηση φύλλου ελέγχου. Πλέον για την πρόσβαση στο τραπεζικό ιστορικό από τον έλεγχο, ισχύει το άρθρο 15 του ν.4174/2013.
  • Φυσικά αναμένουμε εκ μέρους του Δημοσίου να ζητήσει την αναίρεση της απόφασης αυτής καθώς γεννάται ζήτημα για πολλούς περατωμένους ελέγχους για τους οποίους έχουν καταβληθεί πρόστιμα και έχουν ολοκληρωθεί. Οπότε περιμένουμε σχετικές εξελίξεις.

Δαπάνες και αγορές από εταιρείες του εξωτερικού που εδρεύουν σε προνομιακό φορολογικό καθεστώς ή μη συνεργαζόμενο, εκπίπτουν υπό αυστηρές προϋποθέσεις. Σύμφωνα με την ΠΟΛ 1197/2016 οι αγορές/δαπάνες που γίνονται από νομικές οντότητες που εδρεύουν σε μη συνεργαζόμενα φορολογικά κράτη ή κράτη με προνομιακό φορολογικό καθεστώς δεν εκπίπτουν, εκτός αν ο φορολογούμενος αποδείξει ότι αφορούν πραγματικές και συνήθεις συναλλαγές που δεν έχουν ως αποτέλεσμα την φοροαποφυγή ή φοροδιαφυγή. Άρα εφόσον πραγματοποιεί κάποιος αγορές από τέτοιες εταιρείες του εξωτερικού πρέπει και να αποδείξει ότι όντως τις πραγματοποίησε για να εκπέσουν.

Αντίθετα, αναγνωρίζονται καταρχήν οι προαναφερόμενες δαπάνες αν η έδρα της νομικής οντότητας είναι σε κράτος προνομιακού φορολογικού καθεστώτος και το κράτος αυτό είναι εντός της Ε.Ε. ή της Ε.Ο.Χ. και υφίσταται πλαίσιο και νομική βάση για ανταλλαγή φορολογικών πληροφοριών μεταξύ των κρατών. Σε κάθε περίπτωση ο έλεγχος έχει τη δυνατότητα να αμφισβητήσει το αν έγιναν οι δαπάνες αυτές.

«Προκειμένου ο φορολογικός έλεγχος να στοιχειοθετήσει ότι οι παραπάνω συναλλαγές είναι συνήθεις και πραγματικές λαμβάνει ενδεικτικά υπόψη στοιχεία όπως την ύπαρξη εμπορικής συμφωνίας, τυχόν τιμολόγια και τραπεζικά εμβάσματα, έγγραφα που αποδεικνύουν ότι έχει γίνει πραγματική μεταφορά και λήψη των αγαθών ή παροχή της υπηρεσίας, όπως τελωνειακά έγγραφα, φορτωτικές κ.ά. Πέραν των ανωτέρω, εξετάζεται η ύπαρξη φυσικής υπόστασης της αλλοδαπής εταιρείας και η άσκηση ουσιαστικής επιχειρηματικής δραστηριότητας στην αλλοδαπή».

Συνήθη Ερωτήματα

Κατά κανόνα σε κάθε αύξηση κεφαλαίου μιας εταιρείας οφείλεται φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου.

Εφόσον όμως έχουμε κεφαλαιοποίηση κερδών και τα προς αύξηση κεφάλαια αποτελούν μη αναληφθέντα κέρδη ή μερίσματα που είχαν πιστωθεί σε λογαριασμούς εταίρων ή μετόχων, τότε δεν οφείλεται φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου (ΠΟΛ 1056/1989).

Η επιστημονική ομάδα της Artion