Η αναδιάρθρωση της οικονομίας, αρχίζει από τις Τράπεζες
Του Γιώργου Δαλιάνη με τη συνεργασία του Γιώργου Ασημάκη, συνεργάτη της Artion A.E.
Η άνευ προηγουμένου, ως προς την ένταση και τη διάρκεια, οικονομική κρίση οφείλεται εν μέρει στις παθογένειες της ελληνικής οικονομίας και εντείνεται λόγω των κοινωνικών δομών και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος που λαμβάνει χώρα, δηλαδή εντός της Ε.Ε. και στη ζώνη του ευρώ.
Κοινή διαπίστωση όλων των παραγόντων της αγοράς είναι πως μετά το αναγκαίο συμμάζεμα των Κρατικών δαπανών και αναδιάρθρωσης των λειτουργιών του Δημόσιου, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί το οξύ πρόβλημα του ιδιωτικού χρέους.
Η άμεση διαχείριση του προβλήματος των “κόκκινων” δανείων είναι βέβαιο πως θα αποτελέσει ευκαιρία αναδιοργάνωσης του ιδιωτικού τομέα και θα απελευθερώσει υγιείς δυνάμεις της επιχειρηματικότητας, οι οποίες συμπαρασυρόμενες μέσα στην κρίση καθηλώθηκαν από την έλλειψη ρευστότητας λόγω περιορισμού της χρηματοδότησης.
Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων σήμερα, στερούμενες εμπειρίας και εξειδικευμένων γνώσεων πάνω σε τραπεζικά θέματα κι αναμένοντας μια κεντρική λύση, μεταθέτουν διαρκώς την επίλυση του προβλήματος της ρευστότητας που τις μαστίζει.
Οι Τράπεζες καλούνται πλέον να αναλάβουν πρωτοβουλίες για εξεύρεση άμεσων και βιώσιμων λύσεων. Είναι αυτές οι οποίες εν τέλει θα αναλύσουν και θα αναδείξουν το πρόβλημα της κάθε επιχείρησης, θα συντάξουν πλάνο αναδιοργάνωσης και εξυγίανσης και τέλος θα κληθούν να παρακολουθήσουν στενά την εφαρμογή του όλου εγχειρήματος. Η εποχή των χρηματοδοτήσεων, που βασιζόταν σε επιφανειακές μελέτες κι αναλύσεις με μοναδική εξασφάλιση τις εμπράγματες εγγυήσεις, έχει πλέον παρέλθει. Η υιοθέτηση νέων εργαλείων και μεθόδων από τις τράπεζες, σε μία αγορά «παγωμένη», χωρίς ιδιωτικές επενδύσεις και περιορισμένο κρατικό χρήμα, φαντάζει ως μονόδρομος στην προσπάθεια για ανάκαμψη.
Ίσως, στο άκουσμα και μόνο για έμμεση είτε κι άμεση εμπλοκή των τραπεζών στη διοίκηση των αναδιαρθρούμενων – βιώσιμων επιχειρήσεων, ο έλληνας επιχειρηματίας να αντιδρά με αρνητισμό, καθώς τα τελευταία χρόνια μάλλον βιώνει «επιχειρηματικά» ένα εχθρικό τραπεζικό σύστημα. Το χρήμα όμως είναι λίγο και δεν μπορεί να κατευθυνθεί πλέον ανεξέλεγκτα. Άλλωστε, η κοινώς αποδεκτή ασυδοσία που χαρακτήριζε τη διαδικασία των χρηματοδοτήσεων, σε εποχές που το χρήμα ήταν φθηνό, οδήγησε σε λάθος επενδύσεις και πρωτίστως δεν προήγαγε επ’ ουδενί τον υγιή ανταγωνισμό.
Ας αναρωτηθούμε, πως πραγματικά θα μπορούσε βοηθήσει το τραπεζικό σύστημα τον τουριστικό κλάδο που δείχνει σημάδια ανάκαμψης; Μήπως διαγράφοντας μέρος των χρεών κάθε τουριστικής επιχείρησης – βιώσιμης ή μη – ή στον αντίποδα χρηματοδοτώντας προνομιακά πιο «συστημικούς» πελάτες; Το γεγονός εν προκειμένω είναι ότι η άνοδος του τουρισμού δημιουργεί ευκαιρίες, ώστε πολλά κλειστά ξενοδοχεία να ανοίξουν με την συμμετοχή ξένων επενδυτών. Οι τράπεζες ως κύριοι πιστωτές οφείλουν να πάρουν άμεσα μέτρα, που να προστατεύσουν την όποια επένδυση, τα οποία δυστυχώς συναντούν την αντίδραση των υπερχρεωμένων σημερινών ιδιοκτητών. Στο σημείο αυτό όμως, θα μνημονεύσουμε τη ρήση, «Μη περιμένεις να έχεις τη σύμφωνη γνώμη των βατράχων για να αποξηράνεις ένα έλος».
Υπάρχουν όμως κι άλλα σύγχρονα «εργαλεία», τα οποία οι Τράπεζες θα πρέπει άμεσα να αξιοποιήσουν. Για παράδειγμα, η μείωση των τιμών των ακινήτων έχει απομειώσει παράλληλα και τη διασφάλιση των πιστώσεων με εμπράγματες εξασφαλίσεις επί αυτών. Οι τράπεζες εκτός από το να αναζητούν διαρκώς νέες υποθήκες επί κάθε είδος ακινήτου, φθάνοντας πολλές φορές στα όρια τους πολίτες, πρέπει να στραφούν άμεσα σε άλλες μεθόδους. Παραδείγματος χάριν μέσω εξονυχιστικού ελέγχου των κινητών πραγμάτων ή των απαιτήσεων των επιχειρήσεων θα μπορούσε να συσταθεί πλασματικό ενέχυρο. Ένα εργαλείο χρηματοδότησης που έχει εισαχθεί στο ελληνικό δίκαιο πέραν της δεκαετίας, αλλά ελάχιστα έχει αξιοποιηθεί.
Επίσης, για πρώτη φορά ελληνική τράπεζα εφαρμόζει επιτυχώς προγράμματα «συμβολαιακής γεωργίας και κτηνοτροφίας». Αυτή η μορφή χρηματοδότησης πρέπει να επεκταθεί το συντομότερο και τα μικρά προβλήματα που ανακύπτουν, θα διορθωθούν με την εκτεταμένη εφαρμογή του προγράμματος.
Τέλος, στην όλη προσπάθεια η πολιτεία οφείλει να συμπράξει, αλλάζοντας άμεσα τον πτωχευτικό νόμο, καθιστώντας τον σύγχρονο και με γρήγορες διαδικασίες.