Απέκτησαν οι Έλληνες φορολογική συνείδηση;

Απέκτησαν οι Έλληνες φορολογική συνείδηση ή το κράτος ανασυγκρότησε τους φοροελεγκτικούς μηχανισμούς του;

Του Γιώργου Δαλιάνη,

με τη συνεργασία της Μαρίας Πουρνιά partner και Διευθύντριας του τμήματος Φορολογίας Φυσικών Προσώπων της ΑΡΤΙΟΝ ΑΕ.

Σαρωτικές θα είναι οι αλλαγές στη φορολογία φυσικών και νομικών προσώπων από 1.1.2014. Ο νέος Κώδικας Φορολογίας εισοδήματος (Ν.4172/2013) σε συνδυασμό με τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Ν.4174/2013) και τις τροποποιήσεις του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Ν.4093/2012), διαμορφώνουν ένα τελείως διαφορετικό περιβάλλον σε ότι αφορά την φορολογία και τις διαδικασίες αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής.

Το πνεύμα του νομοθέτη έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν, κάτι που σε ένα βαθμό είναι λογικό, εφόσον σε πολλά σημεία του νόμου ενσωματώνονται λογικές ή και τεχνικές δυτικών χωρών καθ’ υπόδειξη, να υποθέσουμε, της τρόικας. Αρκετά σημεία των νόμων εγείρουν ερωτήματα, ως προς το εάν θα επιφέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, καθώς προϋποθέτουν φορολογική συνείδηση από τους πολίτες και καλά δομημένους ελεγκτικούς μηχανισμούς από το κράτος. Ο καθένας μας, ας αναρωτηθεί και για τα δύο.

Εξειδικεύοντας λίγο τη σκέψη μας, στεκόμαστε σε κάποιες σημαντικές αλλαγές, που επηρεάζουν λίγο πολύ όλους και οι οποίες θα λάβουν χώρα από την αρχή του χρόνου. Μάλιστα, ορισμένες από αυτές δημιουργούν τους ανωτέρω προβληματισμούς.

Στα τέλη του 2012 καταργήθηκε ο Κώδικας Βιβλίων και Στοιχείων (Κ.Β.Σ.) και αντικαταστάθηκε με τον Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών (Κ.Φ.Α.Σ.). Με βάση τις διατάξεις του νέου νόμου, το έτος 2013 λειτούργησε, σε ότι αφορά αρκετές αποφάσεις, ως μία μεταβατική περίοδο, κατά την οποία ο εκσυγχρονισμός του κράτους και δη της γενικής γραμματείας πληροφοριακών συστημάτων, θα επέτρεπε σταδιακά την κατάργηση από 1.1.2014, ορισμένων αναχρονιστικών, «αστυνομικού» χαρακτήρα διατάξεων. Ο εκσυγχρονισμός δεν επετεύχθη στον απαιτούμενο βαθμό, το νέο νομοσχέδιο όμως που κατατέθηκε και περιλαμβάνει εκτός των άλλων τον περίφημο φόρο ακινήτων, εμμένει στην κατάργηση διατάξεων του παλιού Κ.Β.Σ. και πιο συγκεκριμένα.

• Καταργούνται τα δελτία αποστολής και εισάγεται η έννοια της εφαρμογής« κατάλληλων δικλείδων, που εξειδικεύονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων, για την παρακολούθηση των παραλαμβανομένων και μη τιμολογημένων, ακόμη από τους προμηθευτές αποθεμάτων, καθώς και των αποθεμάτων που έχουν διακινηθεί και εκκρεμεί τιμολόγηση». Επισημαίνουμε ότι η τιμολόγηση εξακολουθεί να ορίζεται στον ένα μήνα από την παραλαβή των αποθεμάτων.
• Καταργούνται όλα τα έγγραφα μεταφοράς (π.χ. φορτωτικά έγγραφα) και τα στοιχεία λοιπών συναλλαγών (π.χ. αποδείξεις δαπανών).
• Καταργείται η υποχρέωση τήρησης πρόσθετων βιβλίων για ιατρούς, κλινικές ή θεραπευτήρια, εκπαιδευτήρια, γυμναστήρια, κέντρα αισθητικής, εκμεταλλευτές χώρου διαμονής ή φιλοξενίας, χώρους στάθμευσης.

Υπάρχουν βέβαια και πολλές κανονιστικές διατάξεις, λιγότερο ρηξικέλευθες, κάποιες από τις οποίες όμως, θα επηρεάσουν σημαντικά την καθημερινότητα λίγο ως πολύ όλων των επιχειρήσεων, αλλά και των περισσότερων πολιτών. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά :

• Η εξόφληση των τιμολογίων πάνω από 500 ευρώ, θα γίνεται μέσω του τραπεζικού συστήματος (κατάθεση σε λογαριασμό, επιταγή, πιστωτική ή χρεωστική κάρτα). Η μη συμμόρφωση με το μέτρο επισύρει την μη έκπτωση της δαπάνης.
• Ο φόρος υπεραξίας μεταβίβασης μετοχών και εταιρικών μεριδίων ορίζεται στο 15%.
• Η απόκτηση μετοχών ΑΕ, μεριδίων ΕΠΕ, ΙΚΕ, ΟΕ, ΕΕ, καθώς και αύξηση κεφαλαίου σε οποιαδήποτε εταιρία θα αποτελεί τεκμήριο απόκτησης περιουσίας για το φυσικό πρόσωπο.
• Καταργείται ο τεκμαρτός υπολογισμός κερδών, των οικοδομικών επιχειρήσεων.
• Παραμένει το τέλος επιτηδεύματος για τα Νομικά πρόσωπα, ατομικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες και επιπλέον για κάθε υποκατάστημα αυτών.
• Ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ) μειώνεται στο 3%.
• Επιβάλλεται φόρος στην υπεραξία μεταβίβασης που θα προκύπτει κατά την πώληση ακινήτου με συντελεστή 15% , ο οποίος θα βαρύνει τον πωλητή.

Κλείνοντας, υπενθυμίζουμε ότι οι νέοι φορολογικοί νόμοι αλλάζουν τα πάντα, ως προς τους συντελεστές φορολόγησης, τις πηγές εισοδημάτων, τα πρόστιμα, τη μεθοδολογία του ελέγχου για τα οποία θα χυθεί πολύ μελάνι στο άμεσο μέλλον για την πλήρη αποκωδικοποίησή τους.

ARTION Φορολογικές Λογιστικές Συμβουλευτικές Υπηρεσίες Ποιότητας